Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi Nedir ?

5 Ekim 2023 tarihinde 32330 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi (UTTS), akaryakıt sektöründe haksız rekabeti engellemeyi ve kayıt dışı ekonomiyi azaltmayı amaçlayan önemli bir düzenlemedir. Bu sistem, akaryakıt istasyonlarında plaka bilgilerinin manuel olarak girilmesi yerine, bilgilerin otomatik olarak ödeme kaydedici cihazlara aktarılmasını sağlar. Böylece araçların tanımlanması daha güvenilir hale gelirken, yakıt alım işlemleri de daha emniyetli bir şekilde gerçekleştirilir.

Ulusal Taşıt Tanıma Sistemi, taşıtların akaryakıt alımlarını otomatik olarak kaydedebilen bir sistemdir. Araç plakalarını otomatik olarak algılayarak, bu bilgileri akaryakıt pompalarına bağlı ödeme cihazlarına aktarır. Bu sayede pompa görevlisinin manuel giriş yapmasına gerek kalmaz ve tüm işlemler dijital ortamda kaydedilir.

UTTS’nin Sağladığı Avantajlar

  • Otomatik Tanıma: Araç plakaları sistem tarafından otomatik algılanır ve bu sayede manuel girişten kaynaklanan hatalar ortadan kalkar.
  • Kayıt Dışı Ekonomi ile Mücadele: UTTS, akaryakıt alımlarını şeffaf bir şekilde takip ederek kayıt dışı işlemleri en aza indirir.
  • Operasyonel Verimlilik: Faturalandırma süreçlerini hızlandırır ve işletmelere zaman kazandırır. Ayrıca, akaryakıt giderlerinin doğru kaydedilmesine olanak tanır.
  • Güvenilir Belgelendirme: Akaryakıt harcamalarının güvenli bir şekilde belgelendirilmesini sağlayarak vergi mükellefleri için kolaylık sağlar.

Neden UTTS Kullanılmalı?

  • Yasal Gereklilik: 1 Ocak 2025 itibarıyla ticari araç sahipleri için UTTS kullanımı zorunlu hale gelecektir. Bu tarihten itibaren, yakıt alımlarının sistem üzerinden kaydedilmesi mecburi olacaktır.
  • Doğru Gider Takibi: İşletmeler için akaryakıt giderlerini eksiksiz ve güvenilir şekilde takip etmek önemlidir. UTTS, bu süreçleri otomatikleştirerek hataları minimize eder.
  • Rekabet Eşitliği: İşletmelerin aynı kurallara tabi olmasını sağlayarak piyasa içinde adil bir rekabet ortamı oluşturur.
  • Zaman Kazancı: Otomatikleşen süreçler sayesinde zaman kaybı önlenir ve iş gücünden tasarruf edilir.

Vergi Mükellefleri İçin UTTS’nin Önemi

Akaryakıt harcamalarını gider olarak beyan eden işletmeler için UTTS, güvenilir ve şeffaf bir çözüm sunar. Özellikle vergi denetimlerinde, akaryakıt giderlerinin eksiksiz belgelenmesi büyük avantaj sağlar. Bunun yanında, UTTS ile her bir yakıt alımı elektronik ortamda kaydedildiği için muhasebe süreçleri kolaylaşır ve hızlanır.

2025’e Hazırlık: UTTS Zorunluluğu

1 Ocak 2025 tarihi itibarıyla UTTS, vergi mükellefi olan tüm ticari araç sahipleri için zorunlu olacaktır. Bu tarihten önce işletmelerin taşıtlarına Taşıt Tanıma Birimi taktırmaları ve sistemin gerekliliklerini yerine getirmeleri gerekmektedir.

Sıkça Sorulan Sorular

UTTS Sistemi ile ilgili merak edilen sorular ve cavapları.

UTTS son kayıt tarihi 31 Ocak 2025 olarak değişti mi /uzatıldı mı?

Evet, araçlarınıza 31 Ocak 2025 tarihine kadar TTB taktırabilirsiniz. Ancak Taşıt sahiplerinin 31 Aralık 2024'e kadar kayıt yaptırmaları halinde, Taşıt Tanıma Birimi (TTB) siparişi verenler, 2024 fiyatlarıyla ödeme yapacak, montaj işlemini 30 Nisan 2025'e kadar tamamlama hakkına sahip olacak ve bu tarihe kadar UTTS üzerinden yapılmayan akaryakıt giderlerini vergi indiriminde kullanmaya devam edebilecekler. 1-31 Ocak 2025 tarihleri arasında kayıt yaptırılması halinde ise 2025 yılı fiyatları geçerli olacak. Montaj işlemleri ise 30 Nisan 2025'e kadar tamamlanabilecek. Bu tarihe kadar UTTS üzerinden yapılmayan akaryakıt giderlerinin vergi indiriminde kullanılması uygulaması sürecek.

Bu tarih sonrasında alınan taşıt tanıma birimleri 2025 yılı fiyatları üzerinden fiyatlandırılacak olup, mükellefler UTTS üzerinden yapılmayan akaryakıt fişlerini gider beyanında kullanamayacaktır.

Kiralama yoluyla edinilen veya işletmeye dâhil olan ve işte kullanılan taşıtlara TTB taktırma yükümlülüğünün taşıt sahiplerine ait olduğu açıkça belirtilmek suretiyle, bu alanda oluşan tereddütleri giderecek düzenleme yapılmıştır.

Ödemeler Darphane ve Damga Matbaası Genel Müdürlüğü tarafından belirlenen ve aşağıda bilgileri bulunan banka hesabına yapılacaktır. Ödeme işlemi, taşıt ekleme süreci tamamlandıktan sonra, belirtilen banka bilgileri kullanılarak gerçekleştirilebilir.

Hesap Bilgileri:

-Hesap Adı: Türkiye Emlak Katılım Bankası Anonim Şirketi

-IBAN: TR91 0021 1000 0004 0000 1000 22

Aşağıdaki taşıt gruplarının sahibi mükelleflerin taşıtlarını, yine aşağıda belirtilen tarihlere kadar UTTS’ye kaydettirme zorunluluğu bulunmaktadır:

• Kiralama yoluyla edinilen veya işletmeye dahil olan ve işte kullanılan taşıtlar (en geç 31/01/2025 tarihine kadar),

• Trafiğe ilk defa kaydedilen sıfır kilometre bireysel taşıtlar (1/07/2025 tarihinden itibaren kayıt ve tescil işlemini takip eden bir ay içerisinde),

• Akaryakıt dağıtım şirketlerine ait taşıt tanıma sistemlerini kullanan bireysel taşıtlar (30/06/2025 tarihine kadar).

TTB için yıllık hizmet bedeli ödenmeyecektir.

2024 yılı için TTB ücreti 1.810 TL + KDV olarak belirlenmiştir (TTB ücreti 1.100 TL + KDV, yetkili servis montaj hizmet bedeli ise 710 TL + KDV’dir).

Birim fiyatlar 2024 yılı için geçerlidir. 2025 ve sonraki yıllarda uygulanacak fiyatlar, Türkiye İstatistik Kurumu’nun bir önceki yıl için belirlediği Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE) oranında artırılacak ve bir yıl boyunca geçerli olacaktır. Yıllık fiyat artışları ait oldukları yılın 1 Ocak tarihinden itibaren uygulanmaya başlanacaktır. Güncel birim fiyatları www.utts.gov.tr internet sitesinde duyurulacaktır.

Taşıt Tanıma Birimi fiyatına Montaj Hizmet Bedeli dahildir (2024 yılı için TTB ücreti 1.100 TL + KDV ve yetkili servis montaj hizmet bedeli 710 TL + KDV olmak üzere toplam 1.810 TL + KDV olarak belirlenmiştir).

UTTS mevzuatı kapsamında, taşıt plaka bilgisi TTB’ye kaydedilecek ve cihaz sadece kaydı yapılan taşıta ait bilgilerle kullanılabilecektir. Bu sebeple, taşıtın sahiplik ve/veya plaka bilgisinin değişmesi durumunda taşıta takılmış olan TTB geçersiz hale gelecektir. Aracın satışı durumunda, taşıtın yeni plaka ve/veya yeni sahiplik bilgilerini ihtiva eden yeni bir TTB cihazının yetkili montaj firması tarafından takılması gerekmektedir.

Şahıs şirketleri tarafından ticari faaliyet amacıyla kullanılan taşıtların akaryakıt harcamalarının gider olarak gösterilmek suretiyle vergi indirimine konu edilmesi halinde, bu taşıtlara TTB taktırma zorunluluğu vardır. Aksi durumda bu taşıtlara ait akaryakıt harcamaları vergi beyanında gider olarak gösterilemeyecektir.

Ticari amaçla kullanılan ve akaryakıt harcamaları gider olarak gösterilmek suretiyle vergi indirimine konu edilecek taşıtlara TTB taktırma zorunluluğu vardır. Aksi durumda akaryakıt harcamaları vergi beyanında gider olarak gösterilemeyecektir.

UTTS kapsamında yer alan taşıta TTB taktırılmaması akaryakıt alımını kısıtlayan bir durum değildir. Ancak, UTTS’de düzenlenmeyen akaryakıt fişleri gider beyanında kullanılamayacak ve mükelleflerin bunları vergi indirimine konu etmeleri mümkün olamayacaktır.

UTTS kapsamında yer alan akaryakıt, UTTS Tebliği’nde benzin, motorin, LPG, doğalgaz ve benzeri ürünler olarak tanımlanmıştır. LPG ile çalışan taşıtların durumuna ilişkin teknik değerlendirme devam etmektedir.

Araçların akaryakıt harcamalarının vergi beyanında gider olarak gösterilmesi için yakıt fişinin UTTS’den düzenlenmesi gerekmektedir. TTB’nin arızalanması veya bozulması sebebiyle UTTS fişi düzenlenememesi durumunda uygulanacak usul ve esasları belirleme yetkisi Gelir İdaresi Başkanlığı’na (GİB) aittir.

Yetkili Taşıt Montaj Servisi birden fazla TTB taktıran firmanın tercihine bağlı olarak her TTB montaj işlemi için ayrı bir fatura ya da tüm işlemler için tek fatura düzenleyebilir.

Vergi mükellefi ise evet UTTS kapsamındadır ve TTB taktırmak zorundadır. Vergi mükellefi değil ise, bağlı oldukları vergi daireleri ile iletişime geçmeleri gerekmektedir.